Ο Δρόμος Μέχρι Την Υιοθεσία

Στόχος μας είναι να αναφερθούμε εν συντομία στο θέμα. Δεν εξαντλούμε όλες τις πιθανότητες, αλλά αναφερόμαστε σε μερικά κοινά βιώματα των θετών γονέων.

Πως αποφασίζει κανείς να υιοθετήσει;

Ο συχνότερος λόγος είναι η υπογονιμότητα, λόγω κατάστασης υγείας ή μετά από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες με όλους τους τρόπους που μας δίνει η σύγχρονη επιστήμη.
Υπάρχουν κάποιοι που θέλουν να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά, ή υπήρξαν υιοθετημένοι και επιθυμούν να ανταποδώσουν ότι έλαβαν. Άλλοι για τους οποίους είναι μία επιλογή να μην τεκνοποιήσουν, αλλά να υιοθετήσουν από πεποίθηση. Στην συνέχεια θα αναφερόμαστε σε υπογόνιμα ζευγάρια που είναι το σύνηθες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αντίστοιχα βιώματα δεν έχουν και οι υπόλοιποι θετοί γονείς.

Πως νιώθει ένα ζευγάρι στην πορεία αυτή;

Η κουλτούρα μας θεωρεί την υιοθεσία υποδεέστερη από την τεκνοποίηση σαν τρόπο δημιουργίας οικογένειας και το άτεκνο ζευγάρι θεωρείται ως ατυχές. Έτσι μπορεί να νιώθουν και ζευγάρια που μπαίνουν σε διαδικασία τεχνητής γονιμοποίησης. Προβάλλεται ότι η ιδανική οικογένεια προκύπτει μόνο μέσα από τον τοκετό. Πολλές φορές αυτό δεν εκφράζεται ανοιχτά αλλά υποδηλώνεται έμμεσα στα σχόλια των ανθρώπων, φίλων, συγγενών, αλλά και μερικές φορές στα λόγια των ίδιων των θετών γονέων.

Ως εκ τούτου το ζευγάρι εκτίθεται συχνά σε αλλεπάλληλες δοκιμασίες και οι πιθανές ατυχίες στην προσπάθεια του να αποκτήσει παιδί, του ασκούν εντονότατες πιέσεις. Αυτό οδηγεί σε μία τάση για απομόνωση από τους γύρω, σε προσπάθειες επεξήγησης της αποτυχίας ή ανεύρεσης του «φταίχτη» και συχνά αυτός ο «φταίχτης» έρχεται να αναγνωριστεί στο πρόσωπο του συντρόφου.

Πως προετοιμάζεται το ζευγάρι;

Η σκέψη για υιοθεσία ξεκινά συχνά με μία απλή φράση από κάποιον από το ζευγάρι. Στην συνέχεια ακολουθεί ένας εσωτερικός διάλογος και μετά εκφράζονται λίγες κουβέντες. Ο εσωτερικός διάλογος βοηθάει σε μία εσωτερική διεργασία προετοιμασίας. Αυτή είναι καθαρά προσωπική και έχει διαφορετικούς χρόνους για κάθε άνθρωπο, οπότε ο ένας από τους δύο είναι πιο έτοιμος από τον άλλο. Αυτό είναι μία πηγή ασυμφωνίας. Δεν είναι παράξενο επομένως να υπάρχουν συχνοί καβγάδες, εντάσεις και χωρισμοί. Το ζευγάρι χρειάζεται με την επικοινωνία να μπορεί να τα διαχειριστεί, όπως πρέπει να διαχειριστεί
και την πραγματικότητα.

Ποια είναι όμως σήμερα η ελληνική πραγματικότητα;

Πόσο εφικτό είναι το όνειρο της υιοθεσίας; Μια έρευνα στο διαδίκτυο θα δώσει πολλές ελπίδες στον επίδοξο γονέα. Θα βρει αρκετούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και ιδρύματα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και υπάρχει προσβασιμότητα. Μία επίσκεψη όμως είναι αρκετή για να του κόψει τα φτερά. Πολλές φορές ορισμένοι εργαζόμενοι σε αυτούς τους χώρους αντί να είναι υποστηρικτικοί, εν αγνοία τους είναι κριτικοί, απορριπτικοί, χωρίς ενσυναίσθηση. Προτείνουν υιοθεσίες ή αναδοχές μεγάλων παιδιών από προβληματικές καταστάσεις ή με σοβαρά προβλήματα υγείας. Αυτό απαιτεί μεγάλα αποθέματα αλτρουισμού, ενώ όταν κάποιος απορρίψει μία τέτοια επιλογή φορτώνεται με ενοχές. Τότε βρίσκεται κανείς χωρίς ελπίδα και «κακοποιημένος».

Μία άλλη επιλογή είναι η διακρατική υιοθεσία. Μία διαδικασία που διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα και απαιτεί μεγάλα αποθέματα ψυχικής δύναμης μέχρι να ολοκληρωθεί.
Αυτό, γιατί ήδη από πολύ νωρίς έχει γνωρίσει κανείς το παιδί που θα υιοθετήσει, αλλά πρέπει να παραμείνει μακριά του μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Επιπλέον το κόστος αυτής της είναι σημαντικό.

Τέλος υπάρχει και η ιδιωτική υιοθεσία. Αναζητεί κανείς γνωστούς και αγνώστους, προσεγγίζει νοσοκομεία, γιατρούς, εκκλησία, δικηγόρους, όσους ξέρει ότι έχουν
υιοθετήσει, για την ανεύρεση παιδιού.

Αφού διαβάσει κανείς όλα τα παραπάνω θα σκεφτεί: «αξίζει λοιπόν τον κόπο να μπω σε αυτήν τη διαδικασία;» Η αλήθεια είναι ότι όταν πάρει κανείς το παιδί του, στην αγκαλιά του, τότε πια ξέρει. Όλα αυτά που πέρασαν αποκτούν χαρακτήρα ιστορίας, αποκτούν αξία για την σχέση των γονέων με το παιδί. Είναι πλέον ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.

Προκαταλήψεις

Όποιον δρόμο και αν ακολουθήσει κανείς, συμβαίνει το εξής ενδιαφέρον. Ρωτάει κάτι και αντί αυτού ακούει τις απόψεις και τις πεποιθήσεις των άλλων για την υιοθεσία: «τι το θέλετε το παιδί τώρα; Καλά δεν είστε οι δύο σας; Στην ησυχία σας; Να περνάτε καλά, να κάνετε τα ταξίδια σας.» Σχόλια που έχουν παρηγορητικό σκοπό: «Τα παιδιά είναι μπελάς».
«Θέλεις να αναλάβεις τέτοιο φορτίο; Και που ξέρεις τι παιδί είναι;». «Πώς θα το αντιμετωπίζεις; Αλλιώς είναι το δικό σου παιδί.» Όλα αυτά εκφράζουν κοινές πεποιθήσεις της κοινωνίας μας, σχετικά με την υιοθεσία, την υγεία των παιδιών, το DNA που φέρουν, την πιθανότητα να γίνουν κακοποιοί ή χρήστες ναρκωτικών. Και αν δεν φταίει το DNA, μπορεί να φταίει η υιοθεσία που αφήνει τραύματα που δεν μπορούν να επουλωθούν. Σαν αποτέλεσμα έρχονται και μεγεθύνονται οι φόβοι των υποψήφιων γονέων. Όσοι τελικά υιοθετούν, ταμπουρώνονται, δεν ανοίγουν το θέμα, αποφεύγουν τις συζητήσεις και σκέφτονται ακόμα και την πιθανότητα να αποκρύψουν από το παιδί τους την υιοθεσία.
Ταυτόχρονα υπάρχει και το αναμενόμενο και συνεχές αίσθημα απειλής ότι θα κριθεί κανείς ανεπαρκής ως γονέας και θα του πάρουν το παιδί.

Τελικά τι;

Όλο αυτό μπορεί να ακούγεται δύσκολο. Πιστεύουμε πως υπάρχει λύση και ελπίδα. Η υιοθεσία δεν είναι κάτι καινούργιο, μία νέα επιστημονική τεχνική, που θέτει νέα διλλήματα. Διαβάζοντας, συζητώντας με άλλους θετούς γονείς ή/και με ειδικούς στα θέματα υιοθεσίας, μπορεί να διαχωριστεί η αλήθεια από την προκατάληψη και να αντλήσει κανείς υποστήριξη και καθοδήγηση για να αντιμετωπίσει όσα νιώθει πως είναι βιώματα μόνο δικά του, αλλά τελικά είναι τόσο κοινά.

 

Βύσια Ελένη & Γκιουζέπας Κωνσταντίνος